Xung đột trong mối quan hệ – Ta đang cố gắng hiểu nhau thế nào?

Nói về xung đột trong mối quan hệ, thì em nghĩ là có 3 mối quan hệ xung đột điển hình. Đó là xung đột trong gia đình, xung đột với bạn bè và xung đột trong tình yêu. Theo chị nghĩ 3 cái xung đột này có gì giống nhau không? Và chị nghĩ là sẽ có công thức chung nào để xử lí mỗi loại xung đột này không? 

Đây là một chủ đề khá lớn đấy. 

Xung đột ở trong mối quan hệ thì có thể đến từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Và ở mỗi mối quan hệ khác nhau, nó sẽ được biểu hiện theo nhiều sắc thái khác nhau. Để mà tìm một điểm chung cho chủ đề này, thì nó cũng khá là mơ hồ. Dưới góc độ chuyên môn thì mỗi xung đột cụ thể, dù cùng một nguyên nhân, một cách suy nghĩ, vẫn được biểu hiện rất khác nhau và nên được xử lí từng lần. 

Xung đột thì thường xuất phát từ va chạm của những điều khác nhau. Ngay cả trong chính nội tâm của một người. Nhưng mà thật sự, yếu tố khác nhau này chỉ chiếm rất ít % khiến cho mình nhìn xung đột như một điều không mấy tốt đẹp. Mà vấn đề lớn nhất khiến xung đột trở nên khó khăn đó là cảm xúc. Đó có thể là điểm chung của các kiểu xung đột mối quan hệ dưới góc nhìn của chị. 

Với tư duy giải quyết vấn đề, mình chỉ tập trung vào giải pháp, thì những điều khác nhau hay không sẽ không có nhiều ý nghĩa, thứ mình quan tâm là đạt được mục tiêu, hiệu quả. 

Nhưng khi bỏ thêm cảm xúc, thì hoàn cảnh này, vũ trụ này hoàn toàn thay đổi. 

Ví dụ: Khi em đưa ra một ý tưởng mới. Chị có thể không đồng thuận và từ chối triển khai. Dưới góc độ giải quyết vấn đề, em có thể chỉ cần xác lập lại tính hiệu quả hay không của ý tưởng, hoặc thay đổi cách trình bày để đạt được thứ mình muốn. Ngoài ra, những suy nghĩ khi bị từ chối có thể xuất hiện như bao nhiêu công sức, nhiệt huyết cả ngày trời mà chỉ nhận về chữ không duyệt à, mình không được tôn trọng, họ là người không biết lắng nghe, mình không được hiểu, … và những cảm xúc thất vọng, khó chịu, xấu hổ, tự ti  … cũng cùng đó xuất hiện. “Cái tôi” của mình bị đụng chạm. 

Cho nên để mà xử lý xung đột ấy, khi mà mình cứ cố gắng đi đến những giải pháp hoặc là đi đến cùng cái sự khác biệt về mặt quan điểm, thì nó chỉ mới giải quyết được 1 phần của vấn đề. Vẫn còn mặt cảm xúc, cần mình chăm sóc, cần mình chạm tới. 

Để chạm tới cảm xúc, mỗi người trong các mối quan hệ cần học cách giao tiếp một cách có ý thức và mang tính nuôi dưỡng. Mình học cách lắng nghe sâu, để mỗi người được bày tỏ hết phần của mình mà không bị ngắt quãng hay còn giữ lại làm ghim. Mình học cách quan sát một cách tinh tế, để thấy được tâm thế giao tiếp nào là phù hợp, là hữu ích. Mình học cách bày tỏ cảm xúc văn minh, và chọn lựa những ngôn từ có tính sự thật và không phán xét … Có những giao tiếp thì mình nên nói trực tiếp. Có những giao tiếp thì mình phải thực tập im lặng, có những giao tiếp cần thể hiện qua tin nhắn, viết thư hay hành động… 

Có rất nhiều xung đột, chỉ cần được nói ra là đã giải quyết được gần như 99% rồi. Khách hàng của mình cũng thế. Những câu chuyện có thể rất nhỏ, vụn vặt tới những câu chuyện đau lòng lớn… Bóc tách tới sâu hơn, có khi lại vì nhu cầu được ghi nhận, có người cần được dấu tích của tình thương, … Những điều đó chỉ có cách mỗi người tự mình bóc tách, cảm nhận, chứ mình không thể làm giùm được. Mình chỉ có thể đồng hành thôi. Và cũng không thể có công thức chung nào để giải quyết xung đột. Nếu có công thức ấy, mình lại đang quay về chuyện giải quyết vấn đề rồi. Khi có công thức rồi, sẽ dễ chủ quan mà làm mất đi tính sự thật.

Lê Ngọc

“Khám phá nội tâm và phát triển nội lực đôi khi chỉ đơn giản là được dừng lại và quan sát nó thật tỉ mỉ, thấu suốt.”