Vòng tròn quan tâm và những ảnh hưởng

Thuyết Ba Vòng Tròn Quan Tâm được phát triển dựa trên tư duy của Stephen R. Covey, tác giả cuốn sách nổi tiếng 7 Thói Quen Của Người Thành Đạt (The 7 Habits of Highly Effective People).

Ông giới thiệu mô hình này để giúp mọi người hiểu rõ sự khác biệt giữa:

• Những gì ta có thể kiểm soát (Vòng kiểm soát – Control)
• Những gì ta có thể ảnh hưởng (Vòng ảnh hưởng – Influence)
• Những gì ta chỉ có thể quan tâm nhưng không thay đổi được (Vòng quan tâm – Concern)

Vòng tròn kiểm soát (Control Circle)

• Đây là những điều bạn có thể kiểm soát trực tiếp, như suy nghĩ, hành vi, phản ứng của bản thân, thói quen, cách làm việc, cách giao tiếp, sức khỏe cá nhân…
• Đây là nơi bạn nên đầu tư năng lượng nhiều nhất, vì đây là những thứ bạn có thể chủ động, quyết định về nó hay thay đổi nó. 

Vòng tròn ảnh hưởng (Influence Circle)

• Bao gồm những điều bạn không thể kiểm soát hoàn toàn, nhưng có thể tác động đến, như thái độ của người khác, cách họ phản ứng với mình, môi trường làm việc, xu hướng xã hội…
• Bạn có thể sử dụng sự ảnh hưởng của mình để tác động đến những yếu tố này, nhưng không thể quyết định hoàn toàn. Quyết định cuối cùng thuộc về đối tượng mà bạn ảnh hưởng

Vòng tròn quan tâm (Concern Circle)

• Gồm những thứ bạn quan tâm nhưng không thể kiểm soát hoặc tác động đến, như thời tiết, chính trị, nền kinh tế, quyết định của người khác…
• Tiêu tốn quá nhiều năng lượng cho những điều này có thể dẫn đến căng thẳng, cảm giác bất lực và lãng phí nguồn lực cho những điều không hữu ích.

Lý thuyết này khuyến khích chúng ta: 

• Tập trung vào điều mình có thể kiểm soát và hành động 
• Kiểm soát kì vọng và học tác động một cách khéo léo tới các yếu tố thuộc vòng ảnh hưởng 
• Học cách chấp nhận và buông bỏ với những điều thuộc vòng quan tâm. 

Mình lấy ví dụ nhé: 

Khi mình chọn tác động vào yếu tố thuộc vòng ảnh hưởng, nếu nó có kết quả như mình mong muốn, thì sẽ giúp ích mình tăng động lực và sự tự tin. Tuy nhiên nếu không, một chu trình suy nghĩ tự động sẽ xuất hiện trong tâm trí của mình như sau: 

Bạn hình dung thử, nếu chu trình này được thực hiện khoảng ít nhất 100 lần mỗi ngày, khi bạn tiếp xúc với ba, mẹ, người thân, hoặc một người chạy xe trên đường, một đồng nghiệp, một task công việc… hay thậm chí là một cái bàn không được sạch, một ổ gà trên đường,…   Tính bất như ý xảy ra liên tục. Các suy nghĩ tự động cũng diễn ra liên tục, theo lối mòn mà nó đã được hình thành mà nhiều khi mình còn không nhận ra chúng. 

Việc lặp đi lặp lại các chu trình này sẽ khiến gia tăng cảm xúc không thoải mái trong bạn, đồng thời kết quả của việc tác động không thành công sẽ làm giảm bớt những tự tin của bạn về bản thân cũng như niềm tin đối với thế giới xung quanh. 

Chính vì thế, việc lựa chọn những gì thuộc vòng kiểm soát, điều mà mình có thể chủ động được, giúp hạn chế vòng lặp của những tư duy tự động không hữu ích cho bạn. 

Mọi thói quen đều được hình thành nhờ rất nhiều lần tập luyện. Và việc thay đổi nó cũng như vậy. Hãy kiên trì từng lần, bạn sẽ có được thói quen mới. 

Lê Ngọc

“Khám phá nội tâm và phát triển nội lực đôi khi chỉ đơn giản là được dừng lại và quan sát nó thật tỉ mỉ, thấu suốt.”